L'entrada dal Scuol Palace, il lö da l'occurrenza da giubileum.
L'entrada dal Scuol Palace, il lö da l'occurrenza da giubileum. © Fadrina Hofmann

120 ons pella lingua e cultura ladina

UdG/Fadrina Hofmann L'Uniun dals Grischs cumplischa 120 ons. Per festagiar quist giubileum invida la società a tuot las amias ed als amis da la lingua e cultura ladina da gnir insembel per far festa. Tschaina e concert han lö als 13 da lügl i'l hotel Scuol Palace a Nairs.

Dal 1904 ha fundà il ravarenda e redacter dal «Fögl d'Engiadina», Otto Gaudenz, l'Uniun dals Grischs a Schlarigna. L'intent d'eira quella jada da cumbatter ils privels da la germanisaziun, da far alch cunter la rasegnaziun ed ils sentimaints d'inferiurità in l'intschess ladin. Amo hoz s'ingascha l'UdG - sco ch'ella vain nomnada illa populaziun – pel mantegnimaint e la promoziun da la lingua e dals bains culturals dals Rumantschs Ladins in Engiadina, Val Müstair ed a Bravuogn. La società edischa cudeschs, periodics ed otras medias in rumantsch ladin, ella maina cul Chesin Manella a Schlarigna eir ün lö d'inscunter cun butia da cudeschs e program d'occurrenzas. L'UdG pissera pella derasaziun da cudeschs rumantschs ladins eir cun sia vendita online chi spordscha passa 500 artichels. Il plü bain frequentà sülla pagina d'internet udg.ch sun ils dicziunaris online puter/vallader. Quels vegnan dovrats mincha di da scoulas, persunas chi lessan imprender rumantsch ed oters ütilisaders chi fan adöver dal vallader o dal puter. L'UdG ha lantschà dal 2023 üna seria cun poetry slams ladins – cun grond success.

Chi nu cugnuoscha il Chalender Ladin?

L'organ uffizial da l'UdG es daspö il 1911 il «Chalender Ladin». In bleras stüvas engiadinaisas daja daspö generaziuns il Chalender Ladin aint il rom da lain. Ultra dal Chalender Ladin edischa l'UdG minch'on üna «Chasa Paterna», ün cudeschin scrit adüna dad ün'otra autura o ün oter autur vallader o puter. Diversas auturas ed auturs ladins han edi lur prümas istorgias e poesias o in ün Chalender Ladin o in üna Chasa Paterna, tanter oter Cla Biert o Peder Lansel. Cuntschaint a bod mincha uffant in Engiadina ed in Val Müstair es il «Dun da Nadal», ün cudaschet annual pellas scoulas ladinas chi vain scumparti dürant il temp d'Advent. L'UdG es ün'uniun affiliada da la Lia Rumantscha e collavurescha cun otras uniuns linguisticas e culturalas. Ella rapreschainta il territori ladin i'l cussagl, illa suprastanza ed illa radunanza da delegadas e delegats da la Lia Rumantscha. La suprastanza actuala da l'UdG nun es brichafat na uschè grischa sco cha'l nom fa suppuoner. Tuot ils tschinch commembers nun han amo accumpli il 43avel anniversari. Victoria Mosca e Gianna Duschletta presidieschan la società, in suprastanza sun implü Carmen Baumann,  Jon Duri Pult e Fadrina Hofmann.

La suprastanza da l'Uniun dals Grischs.
La suprastanza da l'Uniun dals Grischs. © Fadrina Hofmann, UdG

Occasiun per star da cumpagnia

200 commembers vaiva l'Uniun dals Grischs al cumanzamaint, bundant 200 commembers ha'la eir hoz. Ill'istorgia da l'UdG han festas adüna gnü üna grond'importanza sco lö da barat e per s-chaffir ün evenimaint da cumünanza. Üna jada l'on, adüna la prüma dumengia da december, daiva üna gronda festa: la Festa Ladina. Là gniva chantà insembel, discurrü, mangià, bavü e ballà. La gronda festa annuala nun exista fingià blers ons na plü. Perquai ha la suprastanza decis dad organisar a chaschun dal giubileum «120 ons Uniun dals Grischs» üna festa i'l hotel Scuol Palace a Nairs. I dà aperitiv e tschaina, ün concert e l'occasiun da star da cumpagnia, da taloccar, da rier e celebrar la lingua e la cultura ladina. 

La festa da giubileum ha lö als 13 lügl a Nairs. L'aperitiv cumainza a las 17.00, davo es il büfè da tschaina avert. Sco punct culminant da la festa cumainza a las 20:00 il concert da Cinzia Regensburger

La tschaina es gratuita per commembers e commembras da l'Uniun dals Grischs. Per na-commembers e na-commembras cuosta la tschaina CHF 30.00 chi sun da pajar güst al lö. L'alternativa es da dvantar commembra o commember e nun avair cuosts pella tschaina. Il concert cuosta per tuottas e tuots CHF 25.00 chi sun da pajar güst al lö.

Annunzchar as poja cun ün clic sün www.udg.ch (occurrenzas) o lura pro chesinmanella@udg.ch o 081 833 18 12 (il Chesin Manella es avert adüna in marcurdi e venderdi).

Il lö d'occurrenza.
Il lö d'occurrenza. © Fadrina Hofmann, UdG

Das könnte Sie auch interessieren